Categories
දේශපාලනික

ඩිමොක්‍රසි විසංවා​ද

මදකට හිතින් මවාගන්න. ඔන්න එකමත් එක රටක, වන ගහනය බහුල වූ පෙදෙසක අලුතෙන් කර්මාන්ත ශාලාවක් ඉදිකරන්න යෝජනා වෙනවා. මේ කර්මාන්ත ශාලාව ඉදිකරන්නට ඒ ප්‍රදේශයේ වනාන්තර භූමි අක්කර 200ක් කපා එළි කිරීමට අවශ්‍ය වෙන අතර ඒ සඳහා පරිසර ඇගයීම් වාර්තා කැඳවීමක් සිදු කරනු ලබනවා.

මේ වනාන්තර එලි කිරීම නිසා, ඒ ප්‍රදේශයට ආවේණික සත්වයින්ගේ නිජ භූමි විනාශ වන බවත්, ඔවුන්ගේ ආහාර දාමයට සිදුවන බලපෑම නිසා එම සතුන් සදහටම වඳ වී​මේ තර්ජනයකට ලක්වන බවත් පරිසර වේදීන් තම වාර්තාවේ සටහන් කළා. ඊට අමතරව එම ප්‍රදේශයේ ජල මූලාශ්‍ර විනාශ වී නල ළිං සිඳීයාම නිසා ජනතාවට ජල ගැටලු ඇතිවිය හැකි බවත් ඔවුන් වාර්තා කරා.

කොහොම වුනත් මේ කර්මාන්ත ශාලාව ඉදිරිකරොත් එය එම රටට විදෙස් ආයෝජන ලබාගැනීමේ ඉතා මහඟු අවස්ථාවක් බවත්, ඒ හරහා එම ප්‍ර​දේශයේ දස දහසක් රැකියා අවස්ථා ඇති කළ හැකි බවත් එම ප්‍රාන්තයේ ආණ්ඩුකාරවරයා ප්‍රකාශයට පත් කළා. ජනමාධ්‍ය තුළත් වාර්තා වුනේ රැකියා රහිත පෙදෙස් වැසියන් බොහෝ දෙනෙක් මෙම කර්මාන්ත ශාලාවෙන් රැකියා ලබාගැනීමට බලාපොරොත්තුවෙන් සිටින බවයි.

කර්මාන්තශාලාව ගැන ගැටලුව නිසා ආණ්ඩුකාරවරයා ඒ ප්‍රදේශයේ බහුතර මතය දැනගැනීමට ඡන්දයක් ප්‍රකාශයට පත් කළා. කර්මාන්තශාලාවට ආයෝජනය කරන ව්‍යාපාරිකයින් කර්මාන්තශාලා​ව හරහා උත්පාදනය වන රැකියා පිළිබඳ පුවත්පත් දැන්වීම් පළකර, රැකියා සඳහා ඉල්ලුම්කරන ලෙස ප්‍රදේශ වැසියන්ගෙන් ඉල්ලා සිටියා. මේ අතර පරිසර සංවිධාන වන සංහාරයට විරුද්ධව හඬ නගමින් ජල මූලාශ්‍ර විනාස නොකරන ලෙසත්, සත්වයින්ගේ නිජ භූමි ආරක්ෂා කරන ලෙසත් ඉල්ලා සිටියා.

ඡන්දය අවසාන ප්‍රතිඵලය ලෙස 51%ක් කර්මාන්ත ශාලාව අවශ්‍ය බව ප්‍රකාශ කිරීම නිසා කර්මාන්ත ශාලාව ඉදිකිරීමට ආරම්භ කළා. දැන් අපිට ප්‍රශ්න කිහිපයක් තියෙනවා.

  • බහුතර මතයට ඉඩ දීම නිසා ඡන්දය ලබාදුන් 49%ක ප්‍රජාවගේ මතය නිශේධනය වීම කොතරම් සාධාරණද?
  • එම වනාන්තරයේ ජීවත්වන සතුන්​ගේ අයිතිවාසිකම් හා ඔවුන් පිළිබඳ තීරණ ගැනීමට සාමාන්‍ය මිනිසුන්ට දැනුමක් තියෙනවාද?
  • කර්මාන්තශාලාව ඉදිකිරීමටත් පෙර රැකියා ලබාදෙන බවට කර්මාන්ත/ශාලාවේ හිමිකරුවන් ප්‍රචාරය කිරීම ඡන්දයේ ප්‍රතිඵලට අනිසි බලපෑමක් කරා ද?
  • වනාන්තරය කපා දැමීම නිසා ඇතිවෙන පාරිසරික බලපෑම් ඇතිවීමට තවත් කල්ගත වන නිසා, ජනතාව වැරදි තීන්දුවක් ගත්තා විය හැකිද? (පරිසර බලපෑම පිළිබඳ අවබෝධයක් නොමැති නිසා)

බොහෝ රටවල් සහ ආයතන මෙසේ බහුතර මතය මත පදනම්ව තීරණ ගන්නවා. ලෝකයම දැන් දශක ගණනාවක් මෙසේ ඩිමොක්‍රසිය මත රාජ්‍ය පාලනය කරමින් සිටිනවා. ඒ හරහා ලබාගත් ජයග්‍රහණත් බොහොමයි. පරාජයනුත් බොහොමයි.

පරාජයටනම් බොහෝ උදාහරණ අපේ රටෙන්ම අරගන්න පුළුවන්. අවුරුදු 30කට ආසන්න යුද්ධයත් ඒ හා සමගාමීව ඇදී යන ජාතීන් අතර ඇති යම් යම් විරසකද මේවාට උදාහරණ. බොහෝවිට බහුතරය බලය ලබා දී ඇත්තේ යම් යහපතක් බලාපොරොත්තුවෙන් වූවත්, බලයට පැමිණි අයට රිසිසේ “ආ දැන් ඔයාලා කරගෙන යන්නැයි” කියා ජනතාව පසෙකට වී තමන්ගේ වැඩක් කරගෙන ඉන්නත් පුරුදු වෙලා.

ග්‍රීක දාර්ශනකයෙක් වූ සොක්‍රටීස්නම් ඩිමොක්‍රසිය දකින්නෙ අති අසාර්ථක රාජ්‍ය පාලන ක්‍රමවේදයක් විදිහටයි. ඔහු වරෙක ඇඩිමැන්ටස් නම් තම අනුගාමිකයෙක්ගෙන් මෙසේ විමසනවා

ඔබ නෞකාවක නැගී මුහුදු චාරිකාවක යනවානම්, ඔබ එම නෞකාව හසුරුවන්නට භාර දෙන්නේ කාටද?

ඔබ කැමති ඕනෑම අයෙකුටද? එහෙමත් නැත්තං නෞකා හැසිරවීම ගැන හොඳින් දැනුවත් ඒ පිළිබඳ පළපුරුදු අයෙකුටද?

ඇඩිමැන්ටස් පිළිතුරු දෙන්නේ අනිවාර්යයෙන්ම නෞකා හැසිරවීම පිළිබඳ පලපුරුදු අයෙකුට බවයි. එවිට සොක්‍රටීස් ඇඩිමැන්ටස්ගෙන් පෙරළා විමසන්නේ එසේනම් රටක පාලකයා තීන්දු කිරීමට රටේ ඕනෑම කෙනෙකුට අයිතිය ලබාදීම කොතරම් සුදුසුදැයි කියායි. (ප්ලේටෝගේ The Republic පෝතේ හයවැනි කොට​ස)

මෙවන් තත්වයක් තුළ විවිධ වූ රටවල් ඩිමොක්‍රසියට සමගාමීව සුළුතර මතයද ආරක්ෂාවන ලෙස විවිධ උපක්‍රම යොදා තිබෙනවා. එය විමසන්නනම් මේ සටහනේ ඉඩ මදි. ඒත් මට කියන්නට ඕනෑ වුනේ, බහුතර – සුළුතර නොව නිවැරදි දෙය තෝරාගැනීමට අපි උත්සාහ කළ යුතු බවයි.

ලබන සතියේ හමුවෙමු. ආයුබෝවන්!

Categories
වේදිකා නාට්‍ය

නැරඹිය යුතු වේදිකා නාට්‍ය කිහිපයක්

ඔබ “කොලොම්​බො කොලොම්​බො” වේදිකා නාට්‍යය නරඹා තියෙනවද? අවාසනාවකට දැන් ඒ නාට්‍ය වේදිකා ගත නොවුනත්, මීට අවුරුදු අට නවයකට පෙර ඒ වේදිකා නාට්‍යය ලංකාවේ වේදිකා නාට්‍යවලට එකතු කරේ අමුතුම ජවයක්. මේ වේදිකා නාට්‍යයේ වීඩියෝවක්වත් දැන් සොයාගන්න​ට නැහැ. වේදිකා නාට්‍ය ගැන ඉගෙනගන්න අය වෙනුවෙන් සිංහබාහු, මනමේ නැවත නැවතත් නිෂ්පාදනය වෙද්දි, සාපේක්ෂව මෑත කාලයේ නිෂ්පාදනය වූ වේදිකා නාට්‍යයක් වේදිකාවෙන් ඉවත්ව යාම ශෝකය​ට කරුණක්.

මේ වේදිකා නාට්‍යයෙන් පසුව, එතරම් ජවසම්පන්න නාට්‍යයක් නොදැක්ක තරම්. වේදිකා නාට්‍යයක්ම ​නොවුනත් මෑතකදී ප්‍රදර්ශනය වූ “ගෝඨයිම්බර කෝලම”ත් සෑහෙන්න හොඳ නිර්මාණයක්. එයත් දැන් ප්‍රදර්ශනය වන්නේ නැහැ. හැබැයි YouTube වීඩියෝවක්නම් හොයාගන්න පුළුවන්.

ගෝඨයිම්බර කෝලම නිෂ්පාදනය කරන්නේ ඩෙනිස් පෙරේරා. ශ්‍රී ලංකාවෙ ශාන්තිකර්ම පිළිබඳ මැනෙවින් කරන ලද පරීක්ෂණයක ප්‍රතිඵල වෙන්නට පුළුවන් මේ නාට්‍යය. සාමාන්‍ය පෙළ කාලෙ “නාට්‍ය හා රංග කලාව” ඉගෙනගත්තාට පස්සෙ මේ වෙනකොටනම් කෝලම්, ශාන්තිකර්ම, නාඩගම් ගැන මගේ දැනුම දුර්වලයි. ගෝඨයිම්බර කෝලම නැරඹුවාට පස්සෙනම් නැවත ඉගෙනගන්න හිතුනා.

පළමු කොරෝනා වටයෙන් පස්​සෙ, ලංකාවෙ මිනිස්සු ආයෙමත් වේදිකා නාට්‍ය බලන්න පුරුදු කරවන්න ටවර් හෝල් පදනමෙන් සංවිධානය කරා “ප්‍රේක්ෂා” කියල නාට්‍ය උළෙලක්. මේකෙදි පරණ වගේම අලුත් වේදිකා නාට්‍ය රැසක් ප්‍රදර්ශනය වුනා. මිනිස්සුත් සෑහෙන්න ආවා. ඒක බොහොම සතුටට කරුණක්. මං “ප්‍රේක්ෂා” ගි​යේ නැරඹිය යුතුම නාට්‍ය තුනක් බලන්න. ඒ, චාමික හත්ලහවත්තගේ නාට්‍ය තුනක්.

මුලින් කියපු නාට්‍ය වලට පස්සෙ මට බලන්නට ලැබුන හොඳම වේදිකා නාට්‍ය තුන තමයි “මකරට”, “රජා මං වහලා” සහ “බෝම්බයක් ඉතුරුයි” නාට්‍ය. වේදිකා නාට්‍ය සහ රංගනය පිළිබඳ මැනෙවින් කරන ලද පර්යේෂණවල යොදාගැනීම් මේ නාට්‍යවල ඇතැයි බැලු බැල්මටම කියන්නට පුළුවන්. ඒ නාට්‍ය වල ඇති ජවසම්පන්න බව නිසා, අලුතෙන් වේදිකා නාට්‍ය බලන්නට උනන්දුවක් දක්වන අයටත් බොහොම සුදුසුයි.

වේදිකා නාට්‍ය තුනේ තේමාව සමාන වුනත්, මේ තුනම වෙන වෙනම රස විඳින්නට පුළුවන්. යුද්ධය අවසන් වෙලා වසර එකොළහකට ආසන්න කාලයක් ගතවුනත්, ඉතිහාසයට ​මේක බොහොම පොඩි කාලයක්. අපි තවම යුද ජයග්‍රහණය සමරමින් අපිට ඇති අනෙකුත් ප්‍රශ්න අමතක කරමින් හෝ මග හරිමින්, තවත් පොදු සතුරෙක් සොයාගනිමින් ඉන්න කාලයක් මේ. ඔ​බේ දේශපාලන පක්ෂපාතීත්වය මොකක් වුනත්, මේ වේදිකා නාට්‍ය නරඹා හැකි පමණින් කල්පනා කරන්නට මා ආරාධනය කරනවා. මේ නාට්‍ය ආයෙ ආයෙමත් පෙන්නුවොත් ​​​හොඳයි.

​මේ අතර විශේෂ සටහනක් කර යුතු වේදිකා නාට්‍යයක් තියෙනවා. “මෙය තුවක්කුවක් නොවේ” වේදිකා නාට්‍යයත් ආයෙ වේදිකාගත වෙනවනම් කැමතියි. ඒ අතර මට මඟහැරුන – ඔබට හමුවුන වේදිකා නාට්‍ය මොනවද?

ඊළඟට සටහනක් ලියන දිනයක නැවත හමුවෙමු.

ඡායාරූප ලබාගත් තැන්