සුදාරක ඊයේ උදේම නැගිටලා අති විශේෂ වැඩකට ඉස්කෝලේ යන්න පාරට බැස්සාම තමයි දැක්කේ පාර දිගටම ජාතික කොඩි. ජාතික කොඩි යටින් ඇවිදගෙන යනකොටනම් දැනුනේ පුදුමාකාර හැඟීමක්. ඒ හැඟීම මෙහෙමයි කියලා විස්තර කරන්න අමාරු වුනත්. ඒක දේශාභිමානී හැගීමක් තමයි කියලා සුදාරක තහවුරු කරගත්තා. මග දිගට ජාතික කොඩි මේ උදේ පාන්දර. නැගෙනහිරින් පායාගෙන හිරුත් එක්ක තාමත් පහවෙලා නොගියපු උදෑසන මීදුමත් එක්ක සුදාරකට ජාතික කොඩි පෙනුනේ තවත් හිරු දහසක ආලෝකයෙන්. ජාතික කොඩියේ සිංහයා සුදාරකට අත වැනුවා. බෝපත් ලෙළදුන්නා. කොළපැහැති තීරුවෙන් මුස්ලිම් ජාතිකයෙක් සුදාරක ළඟට ඇවිත් “අපි නිදහස්” කිව්වා. තැඹීලි පැහැති තීරුවෙන් දමිළ ජාතිකයෙක් ඉදිරියට ඇවිත් “අපිත් නිදහස්” කිව්වා. සුදාරක, “ඔව්, අපි හැමෝම නිදහස්” කිව්වා.
ඔව්, වසර තිහකට ආසන්න කාලයක් පුරාවට හිඟන්නාගේ තුවාලය පාරමින් බෙහෙත් අරගන්න එක එක විදේශයන්ගෙන් ආධාර උපකාර ඉල්ලුවා. විදේශ මුදලාලිලා තුවාලයට බෙහෙත් දීලා සුව වෙනකොට ආයෙත් ඇඟිල්ලෙන් ඇනලා හිඟන්නාගේ තුවාලය පෑරුවා. රට ණය බරින් මිරිකුනා. හිඟන්නාට මරණ බියක් ඇතිවුනා. ඒත්… එක්තරා නි‍මේශයකදී මේ හිඟන්නා අලු ගසා දමමින් නැගිට්ටා. මිට අවුරුදු ගානකට කලින් තිබ්බ ප්‍රතිශක්තිය නැවතත් ලබාගත්තා. විදේශ මුදලාලිලාට පයිං ගහලා එලවලා දැම්මා. තුවාලය ආපහු සුවවෙන්න පටන්ගත්තා. ඇඟිලි ගහන්න ආපු උන්දැලාට සිද්ධ වුනේ ආපහු තමන්ගේ ඇඟිල්ල අරගෙන තමන්ගේ නිවෙස් කරා පියාඹන්න. තාමත් අපි ආර්ථික වශයෙන් හිඟන්නෝ. තාමත් අපිගාව තියෙන්නේ පරණ කළා නිර්මාණ. තාමත් අපිට ඉතුරුවෙලා තියෙන්නේ පරණ ඇල වේලි. බෙහෙත් ගන්නයි, අරවා මේවාටයි ගත්තු ණය ගොඩගැහිලා. අම්මලාට තමන්ගේ සැමියන් නෑ. පුතාලාට තාත්තලා නෑ. මේ වගේ තවත් ඥාති සම්බන්ධතාවන් විශාල ප්‍රමාණයක් අපි දන් දුන්නා…
අවුරුදු 30ක් පුරාම හිඟන්නාගේ ඇඟ උඩ වාඩිවෙලා හිඟන්නාව පාලනය කරන්න “හදපු” උදවිය… බෑ බෑ… අපිට මේ තුවාලේ සුව කරන්න බෑ. අපි තුවාලේ ගලවලා කකුල අත පහ කපලා හිඟන්නාව බෙදමු කියලා කෑ ගැහුවා. ඉතින් දැන්… ඒ සුව කරන්න බැරි වුන තුවාලය සුව වෙලා. නිකම්ම නෙවෙයි. විශාල කැපකිරීම් රැසකුත් එක්කයි ඒ තුවාලය සුව කරන්න වුනේ. ඒ තුවාලය මුලු සිරුර පුරාම ඔඩු දුවන්න පටන්ගත්තු නිසයි.
සුදාරක ඊයේ ඉස්කෝලෙට ගිහින් එන ගමන් මගේදී, මුලු පාර පුරාවටම මතුවුනේ වෙඩි බෙහෙත් ගඳ නෙවෙයි. රතිඤ්ඤා ගඳ. වෙඩි බෙහෙත් ගඳ මැකිලා ගිහින් කියලා සුදාරකට හිතුනා. කන ළඟින් පත්තුවෙන රතිඤ්ඤා සද්දෙට ගෑනු ළමයි ගැස්සිලා ගියා සුදාරක දැක්කා. ජාතික කොඩිය මිනිස්සු තමන්ගේ ගෙවල්වල, ආයතනයක ඔසවනවා සුදාරක බලාගෙන. සමහරු ජාතික කොඩිය තමන් අතේම තියාගෙන සීරුවෙන් වගේ නැගිටලා හිටියත් සුදාරක දැක්කා. ජාතික කොඩිය ඔසවාගෙන එහේ මෙ‍හේ දුවමින් තමන්ගේ සතුට ප්‍රකාශ කරනවාත් සුදාරක දැක්කා. බෝම්බ බයකුත් මීට කාලෙකට කලින් ඇතිවෙලා තිබුන නිසා සුදාරකගේ හද ගැස්ම වැඩි වුනේ බැරි වෙලාවත් මේ සද්ද බද්ද අතරින් බෝම්බ සද්දයක්වත් ඇහේවි කියලා මර බියෙන්. ඒත් වාසනාවට එහෙම වුනේ නෑ. එහෙම වෙන එකකුත් නෑ. සුදාරකට හිතුනා.
අපිට දැන් සම්පූර්ණ රටක් තියෙනවා. මේ රට දියුණු කරන්න අපට පුලුවන්. සියලු සම්පත් සියළු ජාතීන් අතර බෙදිලා යන. සියළුම ජාතීන් රටේ දියුණුව උදෙසා කැපවන රටක් අපිට ඉදිරි‍යේදී ලබාගන්න අවශ්‍යයි. ඒක විශාල අභියෝගයක් නෙවෙයි. ශ්‍රී ලංකාව තමන්ගේ මව් භූමිය කියන හැඟීමකුත්. සියල්ලෝ අප සහෝදරයෝ සහෝදරියෝ යැයි හැඟීමකුත් පමණකුයි අපට අවැසි. පරාද කරන්න බෑ කියපු ත්‍රස්තවාදය පරාද කරපු අපිට ඕකත් මහ ලොකු කජ්ජක්ද?
සිංහල කතා කරන මිනිහා සිංහල සාහිත්‍යත්, දෙමළ කතා කරන මිනිහා දෙමළ සාහිත්‍යත්. චිත්‍ර පට කලාවත් දියුණු කරලා මිනිසාට හැඟීම් කාවද්දන්න අවශ්‍යයි. සාහිත්‍ය දියුණුවකින් තොර හුදෙක් භෞතික දියුණුවකින් ඉදිරියට ගියොත් ආයෙත් කවදාහරි පීඩිත පංතියක් නිර්මාණය වෙන එක වලක්වන්න අමාරුවෙයි. ඉදින්, සියල්ල මනාව සැලසුම්කරන ලද වඩාත් මානව හිතවාදී ක්‍රමයක් නිර්මාණය කළ යුතුයි. සියලු ජනයා අතර තම අදහස් හුවමාරු කරගැනීම වෙනුවෙන් ඉංග්‍රීසි භාෂා හැකියාවන්ද දියුණු කිරීමේ වගකීම භාර ගත යුතුයි.
මිනිසත්කමින් පිරුණු සමාජයක් නිර්මාණය කරමු. දියුණුවේ රන් දොරටු විවෘත කරමු. තුවක්‍කුවෙන් නොව හදවතින් කතා කරමු. තම හැකියාවන් හරහා මේ මුලු අභිමානවත් දේශයම අවදි කරමු…!